Hội thảo Kỳ đồng Nguyễn Văn Cẩm với phong trào yêu nước
Kỳ đồng Nguyễn Văn Cẩm sinh năm 1875 tại làng Ngọc Đình, tổng Hà Lý, huyện Duyên Hà (Hưng Yên) nay là xã Văn Cẩm, huyện Hưng Hà. Từ năm 7 tuổi, nhờ trí thông minh và tài học, ông được Hoàng đế Tự Đức ban cho hiệu Kỳ đồng.
Sinh ra và lớn lên trong bối cảnh đất nước bị thực dân Pháp xâm lược, ngay từ nhỏ Kỳ đồng Nguyễn Văn Cẩm đã có ý thức chống giặc ngoại xâm. Năm 13 tuổi, ông cầm cờ tham gia đám rước kiệu vào thành Nam Định. Lo sợ ảnh hưởng của Kỳ đồng, thực dân Pháp đưa ông sang Alge’rie. Trong những năm lưu đầy, du học ở Alge’rie, Kỳ đồng Nguyễn Văn Cẩm đã gặp gỡ và tiếp xúc với nhiều người Việt Nam yêu nước, trong đó có vua Hàm Nghi. Luôn đau đáu hướng về quê hương và tìm cơ hội đóng góp vào sự nghiệp cứu nước, cứu dân nên sau khi về nước, Kỳ đồng Nguyễn Văn Cẩm đã chiêu mộ nhân công, lập đồn điền, chuẩn bị lực lượng chống Pháp. Ông có mối quan hệ với lực lượng yêu nước là đội quân Hoàng Hoa Thám và vai trò ảnh hưởng tới phong trào Mạc Đĩnh Phúc. Không chỉ trực tiếp gây dựng và dẫn dắt phong trào yêu nước, Kỳ đồng Nguyễn Văn Cẩm còn sáng tác nhiều áng văn, thơ thể hiện lòng yêu nước thương dân. Ông mất năm 1929, thọ 54 tuổi.
12 tham luận gửi đến Hội thảo khoa học đều có chung quan điểm: Kỳ đồng Nguyễn Văn Cẩm là một nhân vật đặc biệt trong lịch sử Việt Nam cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX. Vì vậy, không phải ngẫu nhiên mà sách “Đại Nam thực lục” của Quốc sử quán triều Nguyễn đã nhắc đến nhân vật này. Các đại biểu cho rằng, tỉnh Thái Bình cần lập đền thờ danh nhân Kỳ đồng Nguyễn Văn Cẩm tại nơi sinh thành ra ông, xã Văn Cẩm, huyện Hưng Hà. Đây là việc làm cần thiết thể hiện truyền thống, đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” của dân tộc ta.
Với những phát hiện mới, lập luận sâu sắc, các ý kiến, tham luận tại hội thảo có ý nghĩa quan trọng trong công tác tuyên truyền, giáo dục lòng yêu nước cho thế hệ trẻ, để từ đó hiểu hơn về công lao xây dựng và bảo vệ Tổ quốc của lớp cha ông đi trước. Trên cơ sở các tư liệu, căn cứ khoa học của hội thảo để đề xuất chủ trương lập đền thờ Kỳ đồng Nguyễn Văn Cẩm.
