Đi cơ sở để tham gia xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở

Trước hết, cần phải thông thoáng về nhận thức là các hoạt động trong lĩnh vực văn hóa, thông tin và văn hóa, thể thao, du lịch ở mỗi thời kỳ, thời điểm lại có những nội dung, phương thức hoạt động khác nhau với cách làm khác nhau. Không nên và cũng không thể so sánh, đánh giá về cách làm ở những thời kỳ trước với thời kỳ sau một cách máy móc.

Đương nhiên, các hoạt động trong lĩnh vực văn hóa cũng có những nguyên lý khá thống nhất nhưng không đồng nhất ở mỗi thời điểm, chẳng hạn: Định hướng về cơ sở triển khai các hoạt động để xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở vốn được xác định là phương châm hành động xuyên suốt các hoạt động của ngành Văn hóa Thông tin, nay là ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch trong mấy chục năm qua, và cũng đương nhiên, hướng về cơ sở thì phải thâm nhập, nắm bắt tình hình thực tiễn ở cơ sở, hiểu cơ sở để thấy rõ cần hướng cái gì, hướng hoạt đông như thế nào cho trúng, đúng.

Cần phải thấy là càng về những thời kỳ trước thì đội ngũ cán bộ làm công tác chuyên môn nghiệp vụ của ngành càng có ít người được đào tạo chính quy, chuyên sâu, bài bản, thế nhưng, ở thời kỳ nào, thời điểm nào cũng có những hoạt động góp phần rất thiết thực, đáng ghi nhận vào sự nghiệp xây dựng con người mới, nền văn hóa mới với những kinh nghiệm rất đáng trân trọng.

Nếu thoáng nhìn về lịch sử hoạt động gần 80 năm qua trong lĩnh vực văn hóa, thể thao và du lịch ở Thái Bình cũng có thể thấy khá rõ tình hình, đặc điểm hoạt động của đội ngũ cán bộ chuyên môn, nghiệp vụ của từng giai đoạn.

Từ 1945 đến 1975: Rất hiếm hoi có cán bộ tốt nghiệp đại học hoạt động trong ngành, năng lực và trình độ còn có những bất cập khi văn hóa phải đảm đương sứ mệnh "Soi đường cho quốc dân đi" như lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Thế nhưng, những thành tựu đã đạt được và những bài học kinh nghiệm ở giai đoạn này lại vô cùng rực rỡ và quý giá. Có thể nhìn nhận những thành tựu, những kinh nghiệm có được ở thời kỳ này trong bối cảnh chung của khí thế cách mạng cả nước trong những năm tháng ấy nhưng không thể không thấy một trong những nguyên nhân quan trọng là đội ngũ cán bộ văn hóa giầu nhiệt huyết, luôn gần dân.

Từ những năm sau 1975 đến những năm trước 2000: Càng về sau, cán bộ chuyên môn trong ngành càng được đào tạo thêm, đội ngũ được bổ sung từ những người có trình độ đại học hoặc cao đẳng, trung cấp. Đó là những năm tháng mà đội ngũ cán bộ nghiệp vụ từ Văn phòng Sở đến các đơn vị trong ngành như Bảo tàng, Thư viện, Nhà Triển lãm Thông tin… thường xuyên đi cơ sở, đa phần bằng những chiếc xe đạp cọc cạch và không có chế độ công tác phí. Dường như, có thể tính bình quân quá 50% số ngày làm việc của cán bộ nghiệp vụ là ở cơ sở, việc tắm mình trong cơ sở đã giúp cho cán bộ nghiệp vụ văn hóa ở từng lĩnh vực khác nhau đều trưởng thành thêm, vững vàng hơn về năng lực hoạt động.

Từ sau năm 2000 trở lại đây, theo báo cáo hàng năm thì công tác xây dựng đời sống văn hóa ngày càng phát triển cả về chiều sâu và bề rộng nhưng có lẽ, phần do công nghệ thông tin phát triển nhanh, phần do quan niệm về việc đi cơ sở cũng ngày một mới lạ hơn nên nhu cầu về việc đi cơ sở với đội ngũ cán bộ nghiệp vụ ngày thêm một thưa thoáng hơn. 

Thiết nghĩ, phần lý luận, lý thuyết, tri thức chuyên môn được đào tạo từ các nhà trường đối với cán bộ chuyên môn nghiệp vụ là rất quan trọng và cần thiết, nhưng để là người cán bộ chuyên môn có chuyên sâu thì không thể không bổ sung những tri thức từ thực tiễn, đó là những tri thức hết sức phong phú, hết sức sống động. Nếu không có vốn liếng tri thức từ thực tiễn dạy cho thì những người cán bộ nghiệp vụ hoạt động trong lĩnh vực văn hóa sẽ không tự khẳng định được mình. Lại thiết nghĩ: có đi cơ sở mới có thể tham gia xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở một cách hiệu quả vẫn sẽ còn là một quan niệm không lạc hậu trong ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch./.